به نام خدا
اربعین یعنی گذشت چهل روز از مصیبت جانگداز شهادت سرور و سالار شهیدان...
چرا فقط برای امام حسین علیه السلام روز اربعین تعیین شده و برای امامان دیگر و حتی پیامبر اکرم صلی اللَّه علیه و آله، مراسم روز اربعین نداریم؟ برای توضیح جواب این سؤال، به این مطالب توجه کنید:
1 ـ برپایی مراسم سوگواری برای امام حسین(ع) در مناسبت‌های مختلف دستور امامان (ع) است. گریستن بر ابا عبداله الحسین(ع) ثواب بسیار دارد. فرشتگان، پیامبران، زمین، آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزای حسین (ع) گریسته‌اند.
عزاداری بر حسین (ع) نشانة پیوند قلبی با اهل بیت و سید الشهدا است. دستور امامان بر گریستن بر امام حسین (ع) بسیار است. حضرت رضا (ع) به ریّان بن شبیب فرمود: «اگر بر چیزی گریه کنی، بر حسین بن علی گریه کن، که او را همچون گوسفند سر بریدند»[أمالی الصدوق، ص: 131.]
یکی از رموز این همه تأکید بر سوگواری امام حسین (ع) این است که این کار یک نوع مبارزه با ستمگران بنی امیه و بنی عباس و طاغوتیان برای ابد است. در حقیقت برقراری عزای حسینی یک جهاد مقدس و احیای خط ائمه(ع) و تبیین مظلومیت آنان و اعتراض به ظالمان و حمایت از مظلومان، و انتقال فرهنگ شهادت به نسل‌های آینده است. به همین خاطر امام بزرگوار فرمودند: "این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است."
2) فداکاریهای امام حسین علیهالسلام، دین را زنده کرد و نقش او در زنده نگه داشتن دین اسلام، ویژه و حائز اهمیت است. این فداکاریها را باید زنده نگه داشت؛ چون زنده نگه داشتن دین اسلام است. گرامیداشت روز عاشورا و اربعین، در حقیقت زنده نگه داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین است.
3) مصیبت حضرت امام حسین علیهالسلام، برای هیچ امام و پیامبری پیش نیامده است. مصیبت امام حسین علیهالسلام، از همه مصیبتها بزرگتر و سختتر بود. اگر عامل دیگری هم در کار نبود، همین عامل کافی است که نشان بدهد چرا برای امام حسین علیهالسلام بیش از امامان دیگر و حتی بیش از پیامبر اسلامصلیاللَّهعلیهوآله عزاداری میکنیم و مراسم متعددی برپا میکنیم.
4) در ماه محرم سال 61ق. امام حسین علیهالسلام، فرزندان، خویشان و یاران آن حضرت را کشتند و اسیران کربلا را به کوفه و شام بردند و همین اسیران داغدیده، روز اربعین شهادت امام حسین علیهالسلام و یارانش، به کربلا رسیدند و همه مصائب روز عاشورا در آن روز تجدید شد و آن روز، روز سختی برای خاندان پیامبر بود.
5) دشمنان اسلام با به شهادت رساندن امام حسین علیهالسلام، قصد نابود کردن دین اسلام را داشتند. دشمنان امام حسین علیهالسلام تلاش کردند تا حادثه کربلا، به کلی فراموش شود و حتی کسانی را که برای زیارت امام حسین علیهالسلام میآمدند، شکنجه میکردند و میکشتند. در زمان متوکل عباسی، همه قبرهای کربلا را شخم زدند؛ مزرعه کردند و مردم را از آمدن برای زیارت قبر امام حسین علیهالسلام، منع کردند. شیعیان هم برای مقابله با اینها، از هر مناسبتی استفاده میکردند که یکی از این مناسبتها، حادثه روز اربعین است.
6) یکی از نشانههای مؤمن، زیارت امام حسین علیهالسلام در روز اربعین است. از حضرت امام حسن عسکری علیهالسلام روایت شده است که علامتهای مؤمن پنج چیز است؛ پنجاه و یک رکعت نماز فریضه و نافله در شبانهروز، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، پیشانی بر خاک نهادن در سجده و بسم الله را بلند گفتن( شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ص 545.)و یکی از وظایف شیعیان را اهتمام به زیارت اربعین بر شمردهاند.