چه کنیم به گناه آلوده نشویم؟

چه کنیم به گناه آلوده نشویم؟ (چه عواملی سبب انجام گناه و چه عواملی باعث پیشگیری از گناه می‌شوند؟)
پاسخ:
ابتدا به عواملی که باعث انجام گناه می‌شوند می‌پردازیم، این عوامل را می‌توان به سه بخش کلّی تقسیم کرد:
الف : عوامل اعتقادی:
گاهی عدم اعتقاد صحیح، باعث بروز گناه می شود؛ مثلاً کسی که حسابرسی قیامت را اعتقاد ندارد و یا آن را به خوبی باور ندارد، طبیعتاً در انجام گناه جسورتر است. همچنین کسی که سمیع و بصیر بودن خدا را به درستی باور نکرده است. قرآن کریم در این باره این چنین نهیب می‌زند که: «ألم یعلم بأن اللّه یری»
ب : عوامل اخلاقی:
رذایل اخلاقی نیز در انجام گناه، سهمی بسزا دارند. از نگاه قرآن کریم، کبر شیطان، سبب عصیان او در سجدة برآدم شد و نیز حسد باعث شد برادران یوسف که خود پیغمبرزاده بودند، برادر بی گناه خود را به چاه بیندازند و به پدر دروغ بگویند.
ج : عوامل رفتاری:
رفتار ناشایست علاوه بر اینکه خود، گناه و ناپسند است، معمولاً زمینة گناهان و خطاهای بعدی هم می‌شود؛ مثلاً خوردن غذای حرام علاوه بر اینکه خود گناه است، زمینة گناهان دیگر را هم فرام می‌کند. در نمونه‌ای دیگر، قرآن برای حفظ خود از آلودگی جنسی، کنترل چشم را دستور می‌دهد: «قل للمؤمنین یغضّوامن أبصارهم و یحفظوا فروجهم ... و قل للمؤمنات یعضضن من أبصارهن و بحفظن فروجهن...»
در میان عوامل رفتاری، مصاحبت‌های ناپسند بسیار مؤثرند. عللاوه بر آن، آلودگی فکری و رها بودن قوة خیال هم در گناه کردن بسیار مؤثرند که توضیح و تشریح آن، مجالی دیگر می‌طلبد.
در بخش دوم پاسخ، به راه‌های پیشگیری از گناه می‌پردازیم:
برای پیشگیری، علاوه بر اصلاح و خودسازی در سه مرحلة فوق – یعنی اعتقاد، اخلاق و رفتار – امور زیر توصیه می‌شود:
-    اهتمام به روزه  (در حد توان جسمی) که در تقویت اراده و تهذیب بسیار مؤثر است.
-    اختصاص دادن اوقاتی از شبانه روز به خلوت و عبادت و انس با خدا و قرائت کلام او.
-    توسّل به اهل‌بیت‌ عصمت  و طهارت علیهم‌السلام.
-    محاسبة روزانه دربارة اعمال خوب و بدی که انجام داده‌ایم.
-    پرهیز و دوری از زمینه‌های گناه؛ مثلا ترک مکانی که احتمال می‌دهیم در  آن مکان به گناه می‌افتیم.