به گزارش سرویس اندیشه دینی پایگاه 598، آیت‌الله سید محمد مهدی میرباقری مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم در محفل بزرگداشت طلبه شهید امر به معروف که سه شنبه 19 فروردین در مسجد اعظم قم برگزار شد، به تبیین معنای ارتکاب ، اشاعه و اقامه معروف و منکر پرداخت و تمدن مادی را بزرگترین منکر دوران معاصر برشمرد که با تحقیر بی سابقه دین و اخلاق الهی و تغیر ارزش ها، معروف را به منکر و منکر را به معروف تبدیل نموده است. در ادامه گزاش تفصیلی سخنان رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم، می آید:
آیت‌الله میرباقری در ابتدای این جلسه با تجلیل از طلبه شهید امر به معروف، سه مرحله ارتکاب، اشاعه و اقامه را، سطوح مختلف معروف و منکر برشمرد و در توضیح معنای ارتکاب و اشاعه گفت: ارتکاب بدین معنا است که وقتی بستری فراهم می گردد؛ فرد، معروف و یا منکری را مرتکب می شود؛ ولی اشاعه بدین معنا است که بستر هایی ایجاد شود که انجام معروف و یا منکر را آسان نماید.
وی در تبیین بیشتر معنای اشاعه، به اموری نظیر ساخت مسجد و یا میکده به عنوان ساده ترین شکل اشاعه تا ایجاد ساختار های اجتماعی ای که انجام معروف و یا منکر را آسان می نماید اشاره کرد.
آیت‌الله میرباقری در ادامه به تبیین مرحله اقامه معروف و منکر پرداخت و در این زمینه گفت: اقامه، به معنای تلاش برای تکامل اخلاق مادی و یا الهی است و انبیاء، اقامه کنندگان توحید و کلمه حق بوده اند؛ یعنی تلاش آن ها، بستر تکامل اخلاق الهی و تکامل اخلاق عبودیت بوده و در ذیل تلاش ایشان، ساختارهای اجتماعی انجام معروف شکل می گرفته است؛ همان طور که در جبهه مقابلِ انبیاء هم، پرچمداران کفر و طواغیت، کفر و منکر و اخلاق مادی را اقامه می کرده اند.
وی با اشاره به آثار اقامه منکر در یک جامعه افزود: اگر در جامعه ای اخلاق مادی حاکم شد ارزش ها واژگون شده و معروف، منکر و منکر، معروف می شود؛ ساختارهای اجتماعی بر علیه معروف شکل می گیرد و در نتیجه امر به معروف بسیار دشوار می شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه در ادامه با بیان مثالی به تبیین مفهوم تکامل و اقامه پرداخت و گفت: در دوره دیکتاتوری رضاخانی و یا در دوران آتاتورک تلاش می شد تا با جبر فیزیکی، چادرها از سر زنان برداشته شود و بی عفتی در جامعه اشاعه پیدا کند ولی در دوره های بعد، وقتی جوان وارد دانشگاه می شد، به سرعت پوشش او عوض تغییر می کرد. چون فرهنگی ایجاد شده بود که در آن فرهنگ، حجاب تحقیر و بی عفتی، شرافت قلمداد می شد. زمانی با زور و جبر فیزیکی مساجد بسته می شد؛ ولی به مرور، فرهنگی اقامه شد که مسجد، دعا و مناجات، علامت عقب افتادگی، جهالت و وابستگی به طبقات وامانده اجتماعی پنداشته شود. چنان که در همین کشور خودمان، زمانی در فضای دانشگاه ها خجالت می کشیدند در ملأ عام نماز بخوانند و یا اگر جوانی می خواست مناجاتی داشته باشد؛ باید به خلوتی می رفت که احدی نفهمد. این همان معنای اقامه منکر است.
آیت‌الله سید محمد مهدی میرباقری با اشاره به سطوح مختلف اقامه منکر و معروف افزود: گاهی اقامه در در بستر خانواده و یا شهر است؛ اما گاهی در بستر جامعه جهانی و یا در بستر تاریخی، اقامه معروف و یا منکر صورت می گیرد.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم اقدام سید الشهداء را به عنوان مصداق اقامه کلمه توحید در تاریخ ذکر کرد و جریان روشنگری در غرب را نقطه اوج اقامه باطل دانست و گفت: در هیچ دوره ای از تاریخ بشر به اندازه این دوران، فضا برای بندگی خدا ناامن و دین تحقیر نشده بود. در هیچ دوره ای از دوران تا به این حد معروف، منکر و منکر به معروف تبدیل نشده بود. در جهان کار را به جایی رساندند که موحدین از این که اعلان کنند خدا پرستند، احساس حقارت می کردند ولی کفار با سربلندی اعلان می کردند که دین افیون ملت ها است. در گذشته بسیاری از مسلمانانی که از دنیای شرق به اروپا می رفتند اسلام خود را مخفی می کردند و حال آن که فضا برای بی عفتی، منکر و فحشا کاملا امن بود.
وی با اشاره به اوج تحقیر دین توسط مدرنیته، افزود: واژگونی اخلاقی در هیچ دورانی به اندازه دوران معاصر و دوران روشنگری غرب اتفاق نیفتاده بود. در هیچ دورانی اعلان نکردند دین ناشی از جهالت بشر و عقده های سرخورده جنسی او و یا ناشی از نابسامانی روابط تولیدی است و در هیچ دوره ای به اندازه دوره کنونی اقامه کفر نشده بود. به عنوان مثال در اروپا کسی جرأت ندارد برعلیه خلاف مسلمی نظیر همجنس گرایی که از نظر همه ادیان الهی منکر شمرده می شود سخنی بگوید. آن ها خود تصریح کردند یکی از علل عدم امکان الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا، قانونی نبودن همجنس گرایی در این کشور است. این معنای اقامه منکر در مقیاس جامعه جهانی است.
آیت‌الله میرباقری با بیان برخی دیگر از ابعاد اقامه منکر در دنیای معاصر، گفت: تمدن مادی دین را مربوط به دوران اسطوره و قبل از فلسفه و دوران علم برمی شمارد و تأکید کردند: در هیچ دوره ای از تاریخ اتفاق نیفتاده که یک نظام جهانی، اقامه منکر کند و یک نظام سیاسی مبتنی بر اومانیزم و دموکراسی و نظام فرهنگی مبتنی بر اباحه گری و لیبرالیزم و نظام اقتصادی سرمایه داری مبتنی بر ربا در کل جهان تشکیل دهد.
وی قوام نظام اقتصادی غرب به ربا و پیوستگی آن را موجب فراگیر شدن ربا در زندگی همه افراد دانست و بیان داشت: ربا خواری در روایت برابر هفتاد زنا شمرده شده است. برخی از این بیان روایات، این گونه استفاده کرده اند که ربا بستر اقامه فحشا است. ایشان تأکید کردند تقسیم جهان به غنی و فقیر و ایجاد جنگ های فرقه ای بزرگ و کشتارهای ده هزار و صد هزار نفری از اختصاصات اقامه باطل در عصر کنونی است.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در ادامه گفت: در هیچ دوره ای این گونه از تروریسم دفاع نمی شد و در عوض، مدافعان ملت های مظلوم و مورد هجوم نظیر عراق، بوسنی و سوریه را تروریسم نمی خواندند. در هیچ دوره ای سابقه نداشته است که سر آدم ها را ببرند ودر طبل بگذارند و یا در مقابل چشمان یک طفل، پدر و مادر را سر ببرند و در جهان اسمی از این ها برده نشود ولی اگر در یک فتنه ای، کشته ای داده شود که البته آن هم کار خود آن ها است؛ آن را در بوغ و کرنا می کنند. این همان معنای اقامه باطل و تکامل اخلاق مادی است.
وی، بانک ربوی را ثمره نظام سرمایه داری برشمرد که دنیای اسلام و از جمله کشور ما را آلوده کرده است.
مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم در ادامه با اشاره به عظمت انقلاب اسلامی، انقلاب را تنها امر به معروف بزرگ دوران معاصر دانست که فضا را برای کفر جهانی ناامن کرده است.
وی در این رابطه افزود: بعد از این که همه ساختارهای جهانی بستر ناامنی برای دین و بندگی خدای متعال شده بود این مرد بزرگ کاری کرد که تئوریسین های بزرگ جنگ تمدن از درون جبهه غرب، اعتراف کردند انقلاب اسلامی یک جنگ بزرگ پنهانی بر علیه غرب است که منجر به ایجاد یک بلوک ایدئولوژیکی واحد بر علیه غرب شده و ادعای جهان شمولی غرب را بعد از جنگ اول نقض کرده است. غرب، بدون یک ایدئولوژی جهانی نمی تواند ادعای جهان شمولی کند چنان که در همین بحران اقتصادی اخیر، برخی از متفکرین غربی، بحران اقتصادی اخیر را ناشی از بحران ایدئولوژی دانسته اند و اعتراف کرده اند که اگر غرب نتواند ایدئولوژی خود را جهانی کند نمی تواند نظام اقتصادی اش را جهانی نگه دارد.
آیت‌الله میرباقری راه عمل به معروف و جلوگیری از منکر را در جهان معاصر، مقابله با نظام سکولاریستی غرب دانست و تأکید کرد ما باید سنگرهای خود را به داخل مدرنیته ببریم و الا آن ها سنگرهای خود را به داخل سایر کشورها می برند.
وی در توضیح این نکته به امپراطوری رسانه ای غرب اشاره کردند و افزود: چه کسی به آن ها اجازه داده است با امپراطوری رسانه ای خود، اخلاق مادی را در جهان حاکم کنند؟ در دهه اخیر شاید تنها کشوری که علوم انسانی در آن رشد داشته، انگلستان بوده است؛ یکی از متفکرین آن ها می گوید آن چه ما امروز از علوم انسانی طلب می کنیم یک اقتصاد برتر نیست بلکه پدیده ای از جنس فیس بوک است که فرهنگ ما را جهانی می کند. چه کسی به آن ها اجازه داده است تا از طریق ماهواره و شبکه های الکترونیکی جهان را مورد تهاجم فرهنگی قرار دهند؟ آیا این ها منکر نیست؟
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم راه مبارزه با این منکر بزرگ را، اجماع نسبی بین موحدین و کسانی که معتقد به فرهنگ مستقل در جهان هستند دانست تا از این طریق بتوان بلوک غرب را وادار به رعایت اصول اخلاقی در شبکه های ارتباطی و مسیر تکامل انسان ها نمود. و در ادامه افزود: با همه سطوح منکر باید جنگید ولی مهمترین منکر حجاب مدرنیته است که سکولاریزم و تحجر و تکفیر نیز امتداد همین حجاب است.
استاد سطح عالی حوزه علمیه در یک نگاه فلسفه تاریخی همه مدرنیته و امتداد آن در دنیای اسلام را ساقه های ثقیفه دانست و افزود از ثقیفه سه جبهه بر علیه امیر مؤمنان شکل گرفت که مهمترین آن جبهه بنی امیه است که به یک امپراطوری تبدیل شد و امپراطوری مدرن غرب، بی تردید امتداد همان امپراطوری اموی است.
وی بر این نکته تأکید دوباره ورزید که اگر سنگر سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خود را به درون خاکریز دشمن نبریم، او سنگر خود را به درون خاکریز ما می آورد و در ادامه به ذکر برخی از خاکریزهای تمدن مادی در درون جبهه انقلاب پرداختند و در این باره گفت: چرا باید فضای اینترنت جهانی در کشور توسعه یابد؟ چرا روز به روز ربا با توجیهات فقهی در کشور گسترش می یابد؟ اگر اینها بستر اقامه اخلاق مادی شد این حوادث به صورت پشت سر هم اتفاق خواهد افتاد و اگر معروف منکر و منکر معروف شد دیگر نمی توان با آن مقابله کرد. چنان که وقتی فضا نا امن می شود کسی به خود جرأت می دهد یک جوان آراسته و متدینی را که با رعایت اخلاق دعوت به ترک یک منکر فاحش می کند مورد ضرب و جرح قرار دهد.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم موضوع اصلی درگیری را، درگیری با نظام استکبار ارزیابی کرد و افزود: به هر اندازه که در مبارزه با آن ها موفق شویم و بتوانیم از مرزهای جبهه اسلام در جهان صیانت کنیم و موازنه به نفع اسلام تغییر کند؛ می توانیم درون مرزهای خود برنامه ریزی کنیم. ایشان وظیفه مسؤولان را در این رابطه ارائه یک طرح جامعی دانستند که بتواند متناسب با درگیری با «جبهه کفر جهانی و امتداد آن از سکولاریزم و تحجر در دنیای اسلام» و هماهنگ با تثبیت سنگرهای انقلاب، قانون گذاری و ساختار سازی را پیش برد.
وی با تأکید بر ضرورت مقابله صحیح و متناسب در برخورد با منکر گفت: گرچه برخورد با ارتکاب منکر نیز مرحله ای از نهی از منکر است ولی رها کردن کسانی که فرهنگ اباحه گری و اشتغال به لهو را گسترش می دهند و برخورد با ارتکاب منکر، رها کردن علت و برخورد با معلول است، مثل این که برخورد با شبکه توزیع مواد مخدر رها شود ولی با کسانی که این مواد را مصرف می کنند برخورد کنیم. بنابراین مبارزه با ارتکاب باید هماهنگ با مبارزه با اشاعه اقامه منکر باشد.
آیت‌الله سید محمد مهدی میرباقری در نکته پایانی به ضرورت مقابله شبکه ای با منکر پرداخت و در این زمینه گفت: هر مؤمنی رشته ای از ولایت الله است و تا این رشته ها در هم تنیده نشود و شبکه ای از ارواح مؤمنین ایجاد نشود امکان مقابله با منکر فراهم نخواهد شد. چرا که وقتی مورد هجوم اقامه منکر قرار می گیریم، معروف تحقیر می شود و منکر تجلیل می شود و الگوی خوراک، پوشاک، مراوده ها، مسکن، دوست یابی و ... تغییر می کند بدون شبکه ای از ولایت خوبان نمی توان وارد میدان شد.
لازم به ذکر است است این مراسم از سوی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، جامعه مدرسین، جامعه المصطفی، سازمان تبلیغات و ... در مسجد اعظم قم و با حضور حضرات آیات مکارم شیرازی، جوادی آملی، خاتمی، کعبی، حسینی بوشهری، ممدوحی و فرمانده سپاه علی بن ابی طالب (ع) و همچنین جمع زیادی از اساتید و طلاب حوزه علمیه و اقشار مختلف مردم برگزار شد.